De nieuwe raadsfractie Valkenswaard Lokaal v.l.n.r. Gerrie van Asten,
Marie Therese Maas en Peter van Steensel
Geachte aanwezigen,
Het is goed om vanavond met elkaar te spreken over de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart jongstleden Een eerste aanzet om tot een transparant proces te komen voor de raadsleden maar zeker ook voor de inwoners van Valkenswaard hetgeen wij van harte toejuichen.
Een verrassende uitslag voor velen. Zoals altijd vreugde en teleurstelling op een avond dat de voorlopige uitslagen bekend gemaakt worden. Dat wordt nog eens dunnetjes overgedaan tijdens de openbare zitting waarin de uitslag definitief wordt. Ook daar weer vreugde en teleurstelling. Vreugde voor kandidaten die voldoende voorkeurstemmen behaalden en op deze wijze gekozen worden tot raadslid. Teleurstelling voor degenen die er al op gerekend hadden om raadslid te worden maar alsnog gepasseerd worden.
Hoe duid je een verkiezingsuitslag ?
Dat kan momenteel enkel vanuit het eindresultaat en dat is de opkomst, het opkomstpercentage en het aantal verworven zetels voor de komende 4 jaar. Daar kun je allerlei meningen op los laten, meningen die ieder vanuit zijn eigen perspectief naar voren brengt. Het is echter vooral appels met peren vergelijken wanneer je er een vergelijking met 2018 erbij neemt of überhaupt mee wilt of kunt nemen.
Immers deze verkiezingen deed 1 nieuwe partij mee of waren het er twee?
In elk geval waren er 2 nieuwe namen in de verkiezingscampagne zichtbaar voor onze inwoners.
In dat kader zou het fijn zijn wanneer er meer informatie beschikbaar zou zijn. Als partij zouden wij best wel willen weten hoe de opkomst er werkelijk uitzag.
Welke leeftijdsgroepen hebben gestemd?
Past dit bij hetgeen we zelf voor ogen hadden. Ik kan me voorstellen dat andere partijen dit ook inzichtelijk zouden willen hebben. Mogelijk dat we het hier eens met elkaar over kunnen hebben om de volgende verkiezingen meer data in beeld te brengen dan we nu hebben.
De uitslag is definitief.
Van de 25.896 kiesgerechtigden werden inclusief 1473 stemmen per volmacht 12.654 stemmen uitgebracht.
Een opkomst percentage van iets meer dan 49%. Historisch het laagste.
Minder dan 50% van onze inwoners is gaan stemmen.
Voor een democratie en democratische besluitvorming ongewenst laag.
Waar is onze democratische legitimering met een opkomst lager dan 50%?
Iets waar we volgens Valkenswaard Lokaal rekening mee moeten houden in het vervolgproces. Op korte termijn met de college en programmavorming maar vooral ook iets waar we de komende 4 jaar met elkaar aan zullen moeten werken om dit percentage over 4 jaar ruim boven de 50% te krijgen.
In een democratie besluit je immers op basis van een meerderheid. Maar we hebben nu zelfs geen meerderheid van onze inwoners naar de stembus gekregen. En daarmee ook geen uitspraak wat de meerderheid van de inwoners wil. Je kunt je zelfs afvragen of er nog sprake is van een goede afspiegeling van hetgeen onze inwoners de komende 4 jaar wil en vooral door of met wie?
De zetelverdeling:
HenG 6 zetels
VOTE 4 zetels
Vitaal Lokaal 4 zetels
PvdA 3 zetels
Samen voor Valkenswaard 2 zetels
CDA 2 zetels
VVD 1 en D 66 1 zetel
16 raadszetels van de 23 gingen naar lokale partijen. Dat is 70%.
Het is nu het moment om het verleden van coalitievorming en collegeprogramma los te laten. Het ingezette transparante proces is een goede stap en vraagt vanwege de opkomst uitbreiding naar verdere openheid en transparantie en democratische besluitvorming als het gaat om het raadsprogramma en collegevorming.
In de uitnodiging staat de opdracht van de informateur al vermeld:
1. Onderzoek de mogelijkheden voor het vormen van een nieuw dagelijks bestuur;
2. Onderzoek de mogelijkheden voor het tot stand brengen van een raadsprogramma voor de komende vier jaar.
Er staat een raadsprogramma, mogelijk wordt hier bedoeld een raadsbreed of een zo breed mogelijk gedragen programma.
Vitaal Lokaal is namelijk van mening dat het raadsprogramma een zo breed mogelijk gedragen raadsprogramma zou moeten zijn. Zeker met de opkomst die lager is dan 50%. Dat geldt wat ons betreft ook voor de samenstelling van een college dat zo breed mogelijk gedragen dient te worden door de gemeenteraad.
Wat gaan we de komende 4 jaar met elkaar doen voor Valkenswaard?
Hoe willen we dat gaan bereiken?
Wie vinden we dat hier uitvoering aan kan gaan geven?
Die stappen zouden we naar onze mening moeten doorlopen.
Eerst werken aan een zo breed mogelijk gedragen raadsprogramma om vervolgens te kijken welke kandidaat wethouders er zijn en het beste passen bij de uitvoering van dat raadsbrede programma. Wethouders gekozen vanuit de raad.
Op deze manier doe je ons inziens het meest recht aan de opkomstcijfers en is het te bereiken draagvlak het grootst bij allereerst de raadsleden en ten tweede bij onze inwoners.
Wanneer we samen een raadsbreedprogramma op hoofdlijnen voor de komende 4 jaar kunnen vastleggen en daar ook in onze begroting rekening mee houden. Dat wil zeggen dat er nog financiële ruimte aanwezig is voor a. tussentijdse ontwikkelingen en b. ambities met kleinere meerderheden in de raad.
Dan zijn we op de goede weg.
De basis voor een goede samenwerking de komende 4 jaar.